29.05.2025, autor: P. Stańczak

1LO poznaje Genetyczne Metody Diagnostyczne i ich zastosowanie medyczne

28 maja 2025 r. wybitni biolodzy 1LO z klas 1-3 uczestniczyli w warsztatach dotyczących genetycznych metod diagnozowania pacjentów Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Lublinie.

W tajemniczy świat genów i chromosomów wprowadzała nas Pani dr hab. n. med. Monika Lejman, prof. UML Kierownik Samodzielnej Pracowni Diagnostyki Genetycznej Katedry Pediatrii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, Kierownik Działu Diagnostyki Genetycznej Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego, Wojewódzki Konsultant W  Dziedzinie Laboratoryjnej Genetyki Medycznej. Dodajmy, że Pani Monika jest absolwentem 1 LO w Zamościu.

Nasza młodzież miała niepowtarzalną okazję zaznajomić się i praktycznie poznać wszystkie metody pracy i technologię stosowaną w nowoczesnej pracowni cytogenetycznej i genetyki molekularnej. A oto szczegóły:

Pracownia Cytogenetyczna:

1. Prowadzenie hodowli komórkowej z krwi obwodowej.

2. Barwienie preparatów cytologicznych metoda barwienia GTG.

3. Kariotypowanie - układanie kariogramów pacjentów z podejrzeniem choroby genetycznej oraz z podejrzeniem choroby rozrostowej.

4. Prepratyka metody FISH - identyfikacja genów fuzyjnych, translokacji chromosomowych

Pracownia Genetyki Molekularnej:

1. Izolacja mononuklearów - przygotowanie komórek do izolacji DNA

2. Izolacja DNA - pomiar jakości i ilości wyizolowanego materiału

3. Przygotowywanie żelu agarozowego i preparatyka produktu PCR do wizualizacji

4. Sekwencjonowanie metodą Sangera - wykrywanie mutacji punktowych

5. Metoda mikromacierzy wysokorozdzielczych - identyfikacja niezrównoważenia genomu w posatci delecji/duplikacji

6. Analiza chimeryzmu po allogenicznym przeszczepie komórek krwiotwórczych - wykorzystanie sekwencji STR w identyfikacji osobniczej

7. Automatyka w laboratorium - stacja pipetująca

Nasz wyjazd naukowy został zwieńczony pobytem na Oddziale Neurologii Dziecięcej gdzie gościła nas Pani Kierownik Kliniki Lekarz Kierujący oddziałem dr hab. n. med. Magdalena Chrościńska-Krawczyk, prof. UM. Dodatkowo udało się nam poznać trud pracy lekarza klinicysty neurologii dziecięcej, gdzie pierwszy raz w Polsce została podana terapia genowa. Pan Doktor Jan Lejman uczył naszych uczniów metod diagnozowania i obrazowania różnych dolegliwości i schorzeń neurologicznych oraz poprowadził bardzo inspirujący wykład „Na tropie impulsów: badanie układu nerwowego u dzieci”

Szczegółowy Program:

1. Co pierwsze fenotyp - genotyp czy genotyp - fenotyp nowe spojrzenie na pacjenta z Poradni Genetycznej

2. „Chromosomy mówią więcej niż myślisz” - kariotypowanie, warsztaty mikroskopowania

3. „Zapisane w genach” - jak nauka walczy z nowotworem - warsztaty z techniki FISH

4. Białaczka pod lupą genetyki - precyzyjna diagnostyka umożliwia celowane leczenie

5. Optyczne mapowanie genomu - krok w stronę nowej ery cytogenetyki

6. Odkryj Ukryte Detale Genomu: Warsztaty Eksperckie z Zakresu Mikromacierzy Całogenomowych o Wysokiej Rozdzielczości – Interpretacja Danych i Najnowsze Trendy

7. Od Pojedynczych Genów do Całego Genomu: Praktyczne Aspekty Sekwencjonowania Sangera i NGS w Diagnostyce Chorób Rzadkich